Audyt

W literaturze anglojęzycznej ustalenie stanu faktycznego, porównanie go ze stanem wymaganym oraz dokonanie jego oceny definiowane jest jako audyt (Power, 1996). Audyt to także niezależne badanie informacji finansowych każdej organizacji (Power, 1999; Matthews, 2006) lub szerzej jako proces zapewnienia interesariuszy, że działania organizacji przebiegają zgodnie z oczekiwaniami (Dobrowolski, 2021). Takie pojmowanie audytu  można także odnieść do teorii agencji. Audyt relacji występujących pomiędzy stronami kontraktu będzie służył niwelowaniu asymetrii w dostępie do informacji i sprzyjał obniżeniu kosztów transakcyjnych. Jednakże może dojść do swoistego dryfowania audytu, a zatem negatywnej autonomizacji co będzie zwiększało koszty transakcyjne (Colbert & Jahera, 1988). Rozwiązaniem może być synchronizacja audytu zewnętrznego z wewnętrznym (Morrill & Morrill, 2003).  Zwykle z pespektywy zarządzania organizacją pojęciu kontrola towarzyszy przymiotnik wewnętrzna (internal control). Jest ona postrzegana jako kluczowy czynnik prawidłowego zarządzania (m.in. Adams, 1994; Al-Twaijry, Brierley & Gwilliam, 2003; Feng, Li & McVay, 2009).  

Zob. Dobrowolski, Z. 2021.  Audyt. Funkcje. Formułowanie ustaleń. Ryzyka. Warszawa: Wolters Kluwer.